Is de Menopauze hetzelfde als De Overgang?
Het antwoord is ‘Nee’, het is niet hetzelfde, maar de overgang en de menopauze hebben wel veel met elkaar te maken. In deze post leg ik beide begrippen uit, en worden ook de begrippen peri- en postmenopauze uitgelegd. Kenmerkende symptomen van de overgang worden besproken, en de vraag wanneer de overgang in een vrouwenleven valt, komt aan bod.
Overgang
Het zit zo: de overgang is de periode waarin het lichaam van een vrouw van de vruchtbare fase overgaat naar de onvruchtbare fase. Dus van de fase waarin vrouwen menstrueren en kinderen kunnen krijgen, naar de fase waarin een vrouw niet meer menstrueert en niet meer zwanger kan worden. De overgang bestaat uit drie verschillende perioden. De overgang begint met de peri-menopauze, dan volgt de menopauze en de jaren daarna noemen we de postmenopauze. Als er een nieuwe hormoonbalans in het lichaam is ontstaan is de overgang voorbij.
Menopauze
De menopauze is de allerlaatste menstruatie van een vrouw. Deze markeert dus het keerpunt in haar vruchtbaarheid. Alleen weet je niet direct wanneer je laatste menstruatie is. Dat weet je pas een jaar later. Als je een heel jaar geen menstruatie meer hebt gehad, kun je ervan uitgaan dat je de menopauze voorbij bent.
Perimenopauze
De peri-menopauze is de fase voorafgaand aan de menopauze. Dit is de periode waarin je hormonen beginnen te veranderen. Oestrogeen en Progesteron, de vrouwelijke geslachtshormonen, beginnen te schommelen. Dat kun je merken aan veranderingen in je menstruatie. Meestal wordt de cyclus eerst korter, daarna onregelmatiger; je menstrueert soms maanden niet en dan weer ineens vaak en soms zeer hevig. Dit proces loopt niet voor iedere vrouw hetzelfde. Het kan vrij chaotisch verlopen. Dat is ook de reden dat deze periode door vrouwen heel verschillend wordt ervaren.
Opvallend aan de peri-menopauze is, dat vrouwen in deze fase nog menstrueren, en ook last kunnen hebben van typische overgangsklachten als opvliegers en nachtelijk zweten.
Overgangsklachten
De productie van de vrouwelijke geslachtshormonen oestrogeen en progesteron (die ervoor zorgen dat een vrouw zwanger kan worden) neemt tijdens de overgang enorm af. Er zijn maar weinig vrouwen voor wie deze grote hormonale verandering probleemloos verloopt. Voor de meeste vrouwen (ongeveer 80%) geldt dat zij in meerdere of mindere mate last ondervinden van symptomen die horen bij de overgang.
Er zijn verschillende symptomen kenmerkend voor de overgang. De belangrijkste zijn:
- Opvliegers en nachtelijk zweten
- Verandering van de lichaamssamenstelling (brozere botten, minder spieren en meer vetweefsel, maar ook slappere huid, drogere slijmvliezen, en veranderingen voor pezen, gewrichten en bindweefsel)
- Mentale problemen: ‘brain fog’, geheugen- en cognitie- problemen, toenemende prikkelbaarheid en stemmingswisselingen, grotere gevoeligheid voor stress en het ervaren van een grote vermoeidheid
Postmenopauze
De overgang eindigt niet met de menopauze. Ook na de menopauze, als het bloeden is gestopt, is het lichaam nog bezig om toe te werken naar een nieuwe hormonale balans. Deze periode is voor de meeste vrouwen wel minder heftig dan de perimenopauze. Klachten nemen geleidelijk af.
De overgang, wanneer?
Net zoals er verschillen zijn in de leeftijd waarop vrouwen beginnen met menstrueren, zijn er ook verschillen in de leeftijd waarop de menstruatie in een vrouwenleven stopt.
Bij de meeste vrouwen duurt de overgang ongeveer 5 a 10 jaar. Er zijn wel grote verschillen tussen vrouwen. Sommige vrouwen merken er nauwelijks iets van, of hebben 1 of 2 jaar last van wat overgangsklachten. Er zijn ook vrouwen voor wie de klachten langer dan 10 jaar aanhouden.
De peri-menopauze begint voor de meeste vrouwen in Nederland ergens na hun 45ste en voor het 50ste levensjaar. Deze periode kan wel 6 of meer jaren duren en wordt afgesloten met de menopauze. Gemiddeld valt het moment van de menopauze voor Nederlandse vrouwen rond hun 51ste jaar. Maar let op! Dit is een gemiddelde. Het kan een stuk eerder EN een stuk later vallen, waardoor de hele overgang ook vroeger of later kan beginnen en eindigen.